Het afgelopen jaar heb ik diverse managementteams ondersteund bij het bepalen waar zij staan op het gebied van Onderwijskundig Leiderschap en hoe zij de volgende stappen kunnen zetten om deze vorm van leiderschap met elkaar te verstevigen. Stapsgewijs werden alle aspecten van het onderwijskundig leiderschap uitgediept en op de specifieke situatie van hun MT en opleiding toegepast.
Grofweg volgde ik daarbij het volgende stappenplan:
- In kaart brengen waar het MT staat m.b.t. leiderschap. Hoe ziet hun gewenste leiderschapsprofiel er uit? Waar staan ze als team t.o.v. dat profiel? En hoe zien hun docenten dat?
- MT als visiegerichte leiders. Hoe maak je een visie? Hoe scherp is hun visie? Waar liggen verbetermogelijkheden? Welke keuzes maken ze in hun opleiding (beleidskeuzes, organisatorische keuzes) op basis van deze visie? Hoe dragen ze hun visie uit? Hoe zorgen ze ervoor dat “hun visie” ook een “gedeelde visie” wordt?
- MT als inhoudelijk leiders. Wat komt er kijken bij het ontwikkelen, uitvoeren, evalueren en bijstellen van curricula (incl. toetsing)? En wat is daarbij de inhoudelijke rol van de leidinggevenden? Hoe doen ze dat? Waar liggen mogelijk verbeterpunten?
- MT als organisatorische leiders. Hoe ziet hun kennisorganisatie er uit en in hoeverre is iedereen in deze organisatie geëquipeerd voor zijn/haar rol? Waar zitten nog grijze gebieden in de samenwerking tussen organisatieonderdelen? En hoe kunnen ze daar als leider op sturen? En hoe zijn de onderwijsteams in deze kennisorganisatie gepositioneerd? Hoe worden ze aangestuurd en vooral hoe kunnen ze organisatorisch door het MT zodanig worden gepositioneerd en gefaciliteerd dat ze optimaal van de kennis en ervaring van anderen in de organisatie kunnen profiteren?
- De rol van de onderwijsleiders bij het ontwikkelen tot een lerende intrinsiek gemotiveerde organisatie met een professionele samenwerkingscultuur. Welke cultuur streven ze na? Welk leiderschapsgedrag kan daarbij ondersteunen? Hoe motiveer je professionals? Hoe professionaliseer je professionals? En hoe geef je ze voldoende professionele ruimte? Waar ligt de balans tussen professionele ruimte en professionele verantwoording afleggen?
Per stap wordt het gewenste leiderschapsprofiel van een MT nader ingevuld en wordt gekeken wat er nodig is om dit te realiseren. Hierbij wordt vooral ook heel veel kennis en ervaring met elkaar en met mij uitgewisseld. Door dit laatste worden ook relevante ervaringen van andere MT’s waar ik ooit mee heb gewerkt, benut.
Bent u ook geïnteresseerd om met uw MT (HBO/MBO/VO) een dag deze vragen door te nemen en tot een gewenst onderwijskundig leiderschapsprofiel te komen? Neem dan contact met mij op.
Vriendelijke groet,
Dr. Paul van Deursen